Dossier onterechte integriteitsbeschuldingen: De Partij voor de Dieren (2023)

Eind 2023 kwam de Partij voor de Dieren in het nieuws met dat er mogelijk sprake was van integriteitsschendingen door Esther Ouwehand. Dit leidde meteen tot veel discussie (zeker gezien de timing, namelijk voorafgaand aan de verkiezingen). Was dit - zoals andere betoogden - niet meer een politieke machtsstrijd? Hieronder vind je een dossier met linkjes.

(klik hier voor een algemene toelichting op deze dossiers)

Achtergrond
In september 2023 besloot het bestuur van de Partij voor de Dieren om Esther Ouwehand niet meer voor te dragen als lijsttrekker. Er waren volgens partijvoorzitter Ruud van der Velden 'meerdere' meldingen van mogelijke integriteitsschendingen binnengekomen. Dat bevestigde hij aan RTL Nieuws. Wat precies deze integriteitsschendingen waren, werd niet meteen duidelijk.

Extern onderzoek zou moeten bevestigen / ontkrachten in hoeverre van schending van integriteit sprake was. 

Op de socials was meteen veel steun voor Ouwehand, die zelf in een brief aan het bestuur aangaf zich niet te herkennen in het beeld dat van haar werd geschetst (en het bestuur opriep meer veiligheid en professionaliteit te garanderen). Niet onmogelijk - zo werd online door anderen gesuggereerd - dat de mogelijkheid tot het melden van grensoverschrijdend gedrag / niet-integer gedrag was misbruikt om een rekening te vereffenen of om macht te behouden. Was dit het geval? Hoe dan ook, van een voor recht bewezen integriteitsschending is geen sprake.  

Ter informatie / dossier

• RTL Nieuws (09-09-2023): Bestuur Partij voor de Dieren besluit om Esther Ouwehand niet meer voor te dragen als lijsttrekker.
• Wat bij de Partij voor de Dieren trouwens onder een integriteitsschending verstaat, kun je hier lezen. 
• Twitter: Brief met reactie Esther Ouwehand aan het bestuur
• Steun voor Esther Ouwehand op Twitter (door personen die haar kennen / met haar hebben samengewerkt). Zie bijvoorbeeld: hier, hier, hier en hier. En soms enige nuance dat onderzoek ook belangrijk is.
• Leidsch Dagblad (11-09-2023): Dick de Vos, voormalig PvdD-raadslid Leiden steunt Ouwehand ("Ze is de meest integere persoon die ik ken")
• NRC (11-09-2023): Is sprake van een machtsstrijd? Of moeten meldingen - zo als een deel stelt - gewoon goed onderzocht worden? De campagneleider is in ieder geval opgestapt.
• RTL Nieuws (11-09-2023): Ondanks felle kritiek komt PvdD-bestuur donderdag met nieuwe lijsttrekker
• Nieuwsuur / NOS (11-09-2023): Het conflict tussen het bestuur van de Partij voor de Dieren en politiek leider Esther Ouwehand is voor de zomer al volledig geëscaleerd. Het roept steeds meer de vraag op om welke integriteitsschendingen het precies gaat.
• Trouw (12-09-2023): Een groep lokale fractievoorzitters (gemeenteraden, provincies en waterschappen) zegt in een brandbrief het vertrouwen op in het partijbestuur van de Partij voor de Dieren. De brief is hier op Twitter te lezen. Het bestuur had niet de media moeten betrekken bij niet-onderzochte integriteitsschendingen.
• Parool (13-09-2023): Het bestuur stapt op (in verband met alle interne ophef). Door het Parool wordt hiermee Esther Ouwehand gezien als winnaar gezien "van de machtsstrijd". Het bestuur staat echter nog steeds achter de eerste keuze Ouwehand niet voor te dragen als lijsttrekker: Het zou - zo stelt het bestuur - niet-integer zijn om iemand lijsttrekker te maken waar meldingen van integriteitsschendingen binnengekomen zijn. De brief roept wel veel vragen op (de indruk wordt gewekt dat de schendingen meer de druppel waren?). Om welke integriteitsschendingen het gaat, is - zo stelt ook het Parool - nog steeds niet duidelijk. De brief van het bestuur van de PvdD is o.a. hier te lezen. 

 

 

 

• In de Groene Amsterdam (20-09-2023) een langere, meer abstracte beschouwing over deze zaak waarbij ook naar het eerder in de Volkskrant verschenen artikel over de vrees onder burgemeesters voor integretisme wordt verwezen.
• 24-09-2023: de leden van de Partij voor de Dieren stemden tijdens een congres van de partij in meerderheid tegen een onmiddellijk integriteitsonderzoek naar Ouwehand. Dat dit aan de leden op deze manier wordt voorgelegd roept natuurlijk wel wat vragen op (en ook op het congres leidde dit klaarblijkelijk gelukkig tot felle discussie). Ongeveer de helft van de leden was tegen (maar volgens RTL ook omdat veel mensen dit niet aan het congres vonden hierover te oordelen), een kwart was voor. Ouwehand heeft wel de steun van de leden en het nieuwe bestuur lijsttrekker te zijn voor de Partij voor de Dieren. Bestuursvoorzitter Knol gaf tijdens het congres aan dat de integriteitsklachten afkomstig zijn van oud-bestuursleden. De inhoud is echter (nog?) niet overgedragen. Concrete aanwijzingen zijn er niet. O.a. de NOS bericht over het congres en deze bevindingen.
• 24-09-2023: Het nieuwe bestuur van de Partij voor de Dieren heeft op het partijcongres toch aangekondigd dat het onderzoek naar meldingen met betrekking tot de integriteit van Esther Ouwehand doorgaat. Of de resultaten van dit onderzoek vóór de Tweede Kamerverkiezingen beschikbaar zullen zijn, is nog niet duidelijk. Zie o.a. RTL Nieuws.
• 24-09-2023: Esther Ouwehand heeft - ondanks dat ze als lijsttrekker is gekozen tijdens het congres - onverwachts aan het eind van de dag aangegeven zich tijdelijk terug te trekken als lijsttrekker. Zie bijvoorbeeld hier RTL Nieuws. In NRC een uitgebreid overzicht van alle perikelen voorafgaand en tijdens het congres.
• 05-10-2023: NRC meldt dat Ouwehand en haar advocaat afhandeling van de integriteitsmeldingen vóór het ledencongres wilden. Vraag - die de krant impliciet lijkt te stellen - is of ze hiermee de integriteitssecretaris van de partij onder (te veel) druk heeft gezet. NRC: "Ook heeft de integriteitssecretaris overwogen zelf een melding te doen tegen Ouwehand wegens intimidatie. De vraag hierbij was bij welke instantie een integriteitssecretaris zélf een integriteitsmelding kan doen." Tja. Ook meldt de krant dat er zeker drie nieuwe meldingen binnengekomen. 
• 06-10-2023: Het partijbestuur van de Partij van de Dieren meldt vandaag dat er niets aan de hand is. De negen meldingen waren van voormalig bestuursleden; geen melding was gegrond. Van ongeoorloofde druk richting de integriteitssecretaris was geen sprake. Esther Ouwehand keert terug als lijsttrekker, zo meldt RTL Nieuws.
  
• 21-10-2023: De kwestie wordt toch nog vervolgd. De integriteitssecretaris begint een kort geding tegen het nieuwe bestuur. De NOS kwam met het bericht.
• 25-10-2023: NRC bericht over het kort geding. In het artikel klinkt door dat ook volgens de rechter het nieuwe bestuur te snel heeft geoordeeld over de integriteitssecretaris. Nu moet de uitspraak nog volgen, maar een kritische nooit valt wel te lezen. De argumenten van de advocaat van het nieuwe bestuur lijken in ieder geval matig (het persbericht kwam onder druk tot stand, de gevolgen van rectificatie zijn groot en de integriteitssecretaris wordt niet bij naam genoemd.
• 08-11-2023: NRC blijft het dossier volgen en meldt dat de integriteitssecretaris volgens de rechter inderdaad 'onzorgvuldig' heeft gehandeld. Naast onjuist. Wel valt het bestuur ook wel wat te verwijten richting deze integriteitssecretaris, zo lezen we bij rechtspraak.nl. Dit is echter niet genoeg om de publicatie als onrechtmatig te kwalificeren. De uitspraak is hier te lezen (het geeft een goed overzicht van het gehele proces dat doorlopen is binnen de Partij voor de Dieren). 
• (wordt vervolgd?)